Max Stirner
Wokół indywiduum
Czy filozofia może być sensacyjna? Może. Max Stirner – niegdyś obrazoburczy, a
dziś już tylko kontrowersyjny – wywołał niemałą sensację, publikując w 1844 roku
swój egoistyczny manifest Jedyny i jego własność. Uważano go za ojca anarchizmu,
prekursora nietzscheanizmu, egzystencjalizmu, psychoanalizy, feminizmu
indywidualistycznego, demokracji liberalnej, poststrukturalizmu, a także satanizmu i
faszyzmu. Jak to możliwe, by autorowi jednej książki nadano tak różne, przeciwstawne
nieraz, miana? Czytany zazwyczaj pobieżnie lub znany z drugiej ręki, wciąż pozostaje
na marginesie rozważań filozoficznych. Jaki sens ma przypominanie tego autora w XXI
wieku?
Max Stirner: wokół indywiduum to pierwsza w Polsce praca zbiorowa poświęcona jego myśli.
Aktualność tejże widać choćby w niemożliwym do usunięcia napięciu między jednostką
a tym, co ogólne. Monografia, poza prezentacją kluczowych wątków Jedynego… i
gruntowną analizą jego związków z filozofią Nietzschego, wprowadza kilka nowych
polemik oraz kontekstów. Stirner okazuje się patronem coachingu, nomadą intelektualnym,
wrogiem judaizmu, arystotelesowskim człowiekiem najwyższej próby, filozofem w stylu
gonzo bądź zabawnym muppetem.
Czy myśl Stirnera jest niebezpieczna? I tak, i nie. Tak, jeśli przyjąć bezkrytycznie i
wręcz naiwnie jego opis relacji międzyludzkich, lecz Stirner nie kształtuje czytelnika
bezkrytycznego. Uczy podejrzliwości, intelektualnej samodzielności i autokrytyki.
Dlatego jego filozofia może służyć jako szczepionka przeciwko wszelkim systemom
politycznym i religijnym, zmartwychwstającym metanarracjom oraz ideologiom, które kryją
w sobie zalążki fanatyzmu.
„Brak głębszej refleksji nad Stirnerem nie przynosi
chluby polskiej filozofii i doprawdy trzeba być wdzięcznym Karolinie Feć, że uczyniła
tak wiele, aby to zmienić. (…) mamy tu do czynienia z nietuzinkową, nowatorską i
bardzo potrzebną książką.”
Z recenzji prof. Jana Hartmana
„Niegdyś wydawało mi się, że Stirner jest zbyt ekstremalny w zaakcentowaniu
jednostkowej egzystencji, destruując w ten sposób zasoby kultury i wielopokoleniową
tradycję przekazu myśli filozoficznej (…). Antologia zredagowana przez Karolinę Feć
przekonuje mnie, że nie miałam racji. Każdy bowiem z autorów, jeśli nawet odnosi się
krytycznie do zajmowanego przez Stirnera stanowiska (…), potrafił zarazem docenić
wartość obsesyjnego akcentowania indywiduum, coraz intensywniej marginalizowanego przez
techniczno-industrialne tendencje rozwoju kultury europejskiej.”
Z recenzji prof. Marii Kostyszak
Wykaz skrótów 11
PRZYWITANIE ZE STIRNEREM
Karolina Feć, Czytanie Stirnera 15
Maciej Chmieliński, Max Stirner między utylitaryzmem a romantyzmem. Interpretacja
"nie-nihilistyczna" 49
Wiesław Setlak, Max Stirner jako nomada intelektualny 75
Krzysztof Matuszewski, Stirner - Etyka jedyności 91
STIRNER POD OSTRZAŁEM
Radosław Strzelecki, Jedyny, inny, inni 123
Przemysław Tacik, Sein: dwuznaczność bycia własnym a widmo judaizmu 135
Piotr Mróz, Patrick Leftwich, Stirner, Kirkegaard, Hegel. Niemożliwość jedynego
właściciela 155
Maciej Kałuża, "Jedyny": buntownik metafizyczny, który mówi "nie"?
Rola myśli Maxa Stirnera w koncepcji człowieka zbuntowanego Alberta Camusa 169
STIRNER A NIETZSCHE
Paweł Pieniążek, Stirner i Nietzsche - perspektywa egzystencjalna 183
Bogdan Banasiak, Friedrich na Maxa. Uwagi o relacji myśli Friedricha Nietzschego i Maxa
Stirnera 201
JEDYNY - PRZYJACIELEM
Maciej Łagodziński, Indywidualistyczna etyka Stirnera i Nietzschego 227
Maciej Smolak, Samolub i Arystotelesa i Maxa Stirnera 237
JEDYNY - NIHILISTĄ
Andrzej Kobyliński, Metamorfozy nihilizmu: od Maxa Stirnera do Gianniego Vattima
261
Jan Wasiewicz, Max Stirner jako typ filozofa gonzo 277
Alicja Rybkowska, Jedyny i jego twórczość. Wpływ Stirnera na awangardę XX wieku 291
Andrzej Grzybowski, Nomada i egoista - przeciwko nauce królewskiej 303
Abstracts 313
Noty o autorach 321
324 strony, Format: 17.0x24.0cm, oprawa twarda
