PODATKOWE I PARAPODATKOWE ASPEKTY SZAREJ STREFY W PRZEDSIĘBIORSTWACH BRANŻY
BUDOWLANEJ W POLSCE
Nadal jednak brakuje na polskim rynku wydawniczym pozycji, która w sposób kompleksowy
i zarazem syntetyczny wyjaśnia mechanizm funkcjonowania tego rodzaju gospodarki
nieformalnej, z punktu widzenia określonych kryteriów. Nie ulega wątpliwości, że
pozycja ta znakomicie wypełnia lukę zważywszy, że porusza niezwykle istotny problem
polityki fiskalnej, stymulującej – jak się okazuje – różnorodne rozwiązania
będące swoistym sposobem ucieczki przed podatkami. (…)Przedstawiając umiejętnie
istotę mechanizmu podatkowego funkcjonującego w Polsce
Autorka zwraca uwagę na jego ułomne aspekty wychwytywane przez podatników.
(…)Propozycja Autorki wydaje się być dobrym kompromisem godzącym uregulowania
fiskalne i frustrację podatników, oczekujących „ucywilizowania” przepisów, w tym
również w znacznym stopniu poprawy ich czytelności. (…)
[z recenzji prof. zw. dr hab. Jacka Grzywacza]
WSTĘP 9
ROZDZIAŁ I.
INFORMACJE O BADANIU WŁASNYM 13
1.1. Cele badania 13
1.2. Metodyka badań 13
1.3. Narzędzia badawcze 14
1.4. Wzory i algorytmy miar struktury i współzależności zastosowane w analizie
strukturalnej i korelacyjnej 14
1.5. Charakterystyka Grupy Polskie Składy Budowlane SA 17
1.6. Analiza badanych firm oraz pracowników 22
1.6.1. Przedsiębiorstwa budowlane 22
1.6.2. Pracownicy w firmach budowlanych 27
ROZDZIAŁ II
SYSTEM PODATKOWY I SKŁADKA UBEZPIECZENIOWA JAKO ŹRÓDŁO ROZWOJU SZAREJ STREFY 33
2.1. Funkcjonowanie polskiego systemu podatkowego a rozwój szarej strefy 33
2.1.1. Pojęcie systemu podatkowego i klasyfikacja podatków 33
2.1.2. Cechy systemu podatkowego 34
2.1.3. Zasady podatkowe 35
2.1.4. Krzywa Laffera 36
2.1.5. Funkcjonowanie podatków i ich wpływ na szarą strefę 37
2.2. System ubezpieczeń społecznych a szara strefa zatrudnienia 41
2.3. Unikanie płacenia podatków przez przedsiębiorstwa jako główny motyw szarej
strefy 42
2.3.1. Legalne metody zmniejszania obciążeń podatkowych 43
2.3.2. Nielegalne metody zmniejszania obciążeń podatkowych 45
2.4. Rodzaje oszustw podatkowych 47
2.5. Motywy podejmowania pracy nierejestrowanej 50
ROZDZIAŁ III
SZARA STREFA WE WSPÓŁCZESNEJ GOSPODARCE 53
3.1. Definicja terminu szara strefa 53
3.2. Zakres gospodarki nieoficjalnej 55
3.3. Formy gospodarki nieoficjalnej 58
3.4. Przyczyny występowania szarej strefy 62
3.5. Pozytywne i negatywne skutki istnienia szarej strefy 64
3.6. Bezpośrednie i pośrednie metody badania szarej strefy w gospodarce 66
ROZDZIAŁ IV
SZARA STREFA W BRANŻY BUDOWLANEJ W POLSCE W ŚWIETLE WYNIKÓW BADAŃ EMPIRYCZNYCH
77
4.1. Rola budownictwa w gospodarce narodowej 77
4.2. Udział budownictwa w tworzeniu PKB na tle poszczególnych sektorów gospodarki 83
4.3. Przyczyny i czynniki sprzyjające rozwojowi szarej strefy w branży budowlanej 84
4.4. Pozytywne i negatywne skutki występowania szarej strefy w branży budowlanej 89
ROZDZIAŁ V
BADANIE PRZEDSIĘBIORSTW 1 PRACOWNIKÓW FIRM BUDOWLANYCH 91
5.1. Hipotezy badawcze i ich weryfikacja w świetle rezultatów przeprowadzonego badania
91
5.1.1. Największe natężenie szarej strefy występuje w sferze usług budowlanych 91
5.1.2. Postrzeganie podatków jako bariery w działalności gospodarczej przez firmy z
branży budowlanej zależy od rodzaju prowadzonej działalności 93
5.1.3. Postrzeganie składowych składki ubezpieczeniowej jako bariery w działalności
gospodarczej przez firmy z branży budowlanej uwarunkowane jest charakterem prowadzonej
działalności 101
5.2. Podatkowe bariery rozwoju przedsiębiorstw z branży budowlanej 109
5.3. Parapodatkowe bariery rozwoju przedsiębiorstw z branży budowlanej 111
5.4. Legalne i nielegalne sposoby unikania obciążeń podatkowych i składowych składek
ubezpieczenia społecznego w branży budowlanej 113
5.5. Wybrane elementy segmentacji badanych pracowników ze względu na rodzaj opinii na
temat szarej strefy 117
ROZDZIAŁ VI
PROPONOWANE KIERUNKI ZMIAN W POLSKIM USTAWODAWSTWIE PRZECIWDZIAŁAJĄCE ROZWOJOWI
SZAREJ STREFY 121
6.1. Zmiany systemu ubezpieczeń społecznych i systemu podatkowego a rozwój gospodarki
nieoficjalnej 121
6.2. Propozycje ograniczenia szarej strefy w branży budowlanej 127
ZAKOŃCZENIE 129
BIBLIOGRAFIA 133
SPIS TABEL 141
SPIS WYKRESÓW 143
ZAŁĄCZNIKI 144
Załącznik nr 1 Przykłady badanych zmiennych w badaniach przedsiębiorstw budowlanych
144
Załącznik nr 2 Wyniki badań pracowników zatrudnionych
na stanowisku handlowca w przedsiębiorstwach budowlanych - rozkłady zmiennych 161
170 stron, oprawa miękka
@p
