Apetyt na jedzenie
Pokarm w społeczeństwie, kulturze, symbolice na przestrzeni dziejów
Książka stanowi przykład praktycznej realizacji postulatu interdyscyplinarności w
studiach nad pożywieniem, które w ostatnich latach jest przedmiotem badań
przedstawicieli wielu nauk: archeologii, historii, antropologii, socjologii,
kulturoznawstwa.
Prezentowane w niej artykuły podzielone na trzy części o zróżnicowanej tematyce,
mieszczące się w ramach tzw. food studies, podejmują próbę określenia roli jedzenia
w życiu człowieka. Nie tylko przez pryzmat zaspokajania podstawowych potrzeb
egzystencjonalnych, ale także jako ważne źródło, które w przestrzeni historycznej
kreowało działania społeczno-kulturowe. Takie zintegrowane spojrzenie na kwestię
żywności jest niezbędne do pełnego zrozumienia złożonych problemów związanych z
jedzeniem. Takie podejście jest także czymś więcej niż tylko sumą badań poszczególnych
dyscyplin naukowych – dostarcza nowych informacji na temat sposobów, w jakich
żywność uczestniczy w całokształcie procesów społecznych, politycznych,
środowiskowych, kulturowych i ekonomicznych.
WPROWADZENIE 7
CZęŚć 1. POKARM W ŚWIETLE ŹRÓDEŁ ARCHEOLOGICZNYCH I HISTORYCZNYCH
Brachmańska Malwina, Mięso jako źródło do badań nad ucztami, określaniem ich
znaczenia i pozycją społeczną w Egipcie okresu nagadyjskiego
11
Żychlińska Justyna, Zwierzęta w kulturze łużyckiej – między konsumpcją realną a
konsumpcją symboliczną
22
Nowaszczuk Jarosław, Pliniusz Młodszy o posiłkach w swoich czasach
. 39
Wiencek Maciej, Produkty żywnościowe w późnym antyku na podstawie źródeł
monastycznych 51
Kajkowski Kamil, Pokarm dla Bogów? Ofiary z pożywienia w obrzędowości Słowian nadbałtyckich
doby wczesnego średniowiecza
61
Białowąs Justyna Ewa, Przyprawy i dodatki do potraw stosowane w polskiej kuchni średniowiecznej
77
Modrzyński Paweł Mateusz, Regulacje prawne dotyczące „kultury konsumpcji” w
miastach pruskich na tle europejskim – zarys problematyki (XIV-XVI w.)
.
88
Gierszewska-Barwik Joanna, Kawa – trucizna czy lekarstwo? Dawne uwarunkowania
społeczno-kulturowe dotyczące leczniczego stosowania kawy i prób jej fałszowania
. 95
Głowacka-Penczyńska Anetta, Piwowarstwo i gorzelnictwo w małych miastach Wielkopolski w
XVII wieku
.
101
Dzienisiewicz Daniel, Graliński Filip, Wierzchoń Piotr, Fast food pod
lingwochronologizacyjną lupą: z historii szybkich posiłków w polszczyźnie pisanej
109
Chudzikowska-Wołoszyn Małgorzata, Erazm z Rotterdamu o kategoriach humanistycznego
biesiadowania. Na podstawie poradnika De civilitate morum puerilium
. 121
Bywalec Agnieszka, Zalecenia żywieniowe dla chorych i rekonwalescentów od XVI do XVII
wieku w polskich poradnikach medycznych
132
Zielińska Katarzyna, Rzecz o jarskich początkach na przykładzie najstarszych i
najbardziej popularnych poradników żywieniowych XIX i XX wieku
139
Żuchowska Alicja, Zasady żywienia niemowląt w wybranych XIX-wiecznych poradnikach
pedagogicznych
146
Napierała Anita, Dieta a długowieczność, czyli o makrobiotyce i innych zaleceniach
dietetycznych w piśmiennictwie higienicznym XIX wieku
.
154
Czerniak Grażyna, Kowalik Jolanta, Popularyzowanie sztuki kulinarnej na podstawie
czasopisma „Kobieta w Świecie i w Domu” (w latach 1934-1939)
165
Głowania Katarzyna, Przepisy kulinarne w czasopiśmie „NS Frauen-Warte“
173
CZęŚć 2. JEDZENIE W ASPEKCIE SPOŁECZNYM
Żmudziński Mateusz, Uwagi na temat jedzenia jako źródła informacji o ludziach i ich
kulturze na przestrzeni dziejów
187
Chyła Dariusz, Wyżywienie pensjonariuszy przytułków kujawskich w XVI-XVIII wieku
195
Stypa hanna, O chlebie naszym powszednim – motyw chleba w kulturze i języku polskim
. 208
Tymochowicz Mariola, Od obrzędu ku biesiadzie – pożywienie na tradycyjnym i współczesnym
weselu (na materiale z woj. lubelskiego)
. 217
Prorok Katarzyna, Dobry bób, kiedy jest głód? Bób w polskiej tradycji ludowej – próba
definicji kognitywnej
.
227
Kaczan Anna, Zjedz jęczmień jęczmień! Lecznicze zastosowania zbóż w polskiej
tradycji ludowej 243
Derkowska-Kostkowska Bogna, Wysocka Agnieszka, Jak na pączki, to tylko do Greya. Gdzie i
co
jadano w dawnej Bydgoszczy
256
Milewska Monika, Owoc mango jako symbol myśli Mao Zedonga. Historia pewnego daru
272
Sawicki Jakub, Trzy biografie, jeden instytut i praktyczna nauka o żywieniu. Instytut Żywności
i Żywienia w Warszawie w latach 1963-1975 na tle tendencji w RFN i NRD
. 281
Studenna-Skrukwa Marta, „Zbiorowo i zdrowo” – kulinaria w radzieckim przekazie
propagandowym w latach 1971-1975
299
Marcinkiewicz-Kaczmarczyk Anna, Jak zdrowo i ekonomicznie żywić rodzinę w PRL?Wytyczne
Ligi Kobiet Polskich dotyczące odżywiania społeczeństwa polskiego w okresie kryzysu
gospodarczego lat 80. XX wieku
.
311
Kiełbiewska Anna M., Dobre maniery przy jedzeniu – czy znaczą dziś to samo co
dawniej? . 320
Cynk Karolina, Żywność – jej wybrane aspekty w odbiorze polskich i czeskich studentów
327
Gołębiowska Justyna, Social cooking – o potrzebie wspólnego gotowania w komentarzu
socjologa . 339
Zagrodzka Dominika, Kim jest foodie? – próba wstępnej charakterystyki zjawiska
foodismu 350
Kostaszuk-Romanowska Monika, Gulasz z krokodyla – rzecz o spakietowanych degustacjach
turystycznych
.
361
Pietras-Mrozicka Małgorzata, Ból (nie)jedzenia. Bo jedzenie nie zawsze smakuje… Rozważania
na temat doświadczania jedzenia w kontekście wybranych chorób
. 372
Słowik Olga, Między chorobą a stylem życia. Anoreksja w interpretacjach
feministycznych lat 80. i 90. XX wieku
383
Rosenkranz zu Rotenstein Noah, Koszerność jako znak żydowskiej tożsamości
. 392
Staszczak-Ciałowicz Małgorzata, Kod jedzeniowego tabu jako wyraz tożsamości
religijnej; studium ideologii postu w erze reformacji
. 403
CZĘŚĆ 3. POKARM W ŚWIETLE LITERATURY ORAZ SZTUKI NOWOŻYTNEJ I WSPÓłCZESNEJ
Dźwinel Dominika, Literacki konflikt kulinarny – między sarmackim stołem a oświeceniową
kawiarnią
417
Gadamska-Serafin Renata, Juliusza Słowackiego autobiografia kulinarna (na podstawie listów
do matki)
.
425
Chrząszcz Matylda, Poemat ???? (Obiad) Władimira Filimonowa – wstęp do analizy
. 441
Skulimowska Katarzyna, Osakijska kultura kulinarna w literaturze na przykładzie Meoto
zenzai Ody Sakunosuke
.
449
Pięcińska Anna, Menu żeglarzy – analiza na podstawie tekstów polskich szant
457
Krasińska Barbara, „Cukier krzepi” – pokarm w XX-wiecznej reklamie prasowej i
plakacie. Wybrane przykłady
468
Drzał-Sierocka Aleksandra, Co jedzą „ci inni”? Wątki kulinarne stereotypowych
przekonań na temat imigrantów we wczesnym kinie amerykańskim
.
479
Błaszczak Monika, Nadmiar jadła i napitku – o „obżarstwie” i „opilstwie” w
utworach dramatycznych i spektaklach teatralnych
486
Grenda Magdalena, Motyw jedzenia, konsumpcji i ucztowania w działaniach artystycznych
poznańskich teatrów niezależnych
498
Górska Irena, Jedzenie w perspektywie aisthesis. Między estetyczną przyjemnością a
obrzydzeniem i wstrętem
507
515 stron, Format: 17.0x24.0cm, oprawa twarda
