Zasada proporcjonalności w
prawie podatkowym
Zasada
proporcjonalności w prawie podatkowym jako standard unijny i
konstytucyjny odgrywa istotną rolę w stanowieniu, wykładni i stosowaniu
prawa podatkowego w Polsce, będąc uniwersalną gwarancją bezpieczeństwa
prawnego podatnika. Również Trybunał Sprawiedliwości Unii
Europejskiej często stosuje zasadę proporcjonalności obok innych zasad
unijnych, aby zapewnić ochronę praw podatników.
Autor,
analizując wykorzystywanie zasady proporcjonalności w prawie
podatkowym, stara się odpowiedzieć na następujące pytania:
- czy Trybunał Konstytucyjny
przy ocenie przepisów prawa podatkowego często sięga do
zasady proporcjonalności?
- czy przy dokonywaniu
wyboru rozwiązań podatkowych polski ustawodawca uwzględnia zasadę
proporcjonalności?
- czy polskie rozwiązania
podatkowe są zgodne ze standardem unijnym?
- czy orzecznictwo
Naczelnego Sądu Administracyjnego przy wykładni przepisów
prawa podatkowego wykorzystuje zasadę proporcjonalności?
- czy wyroki Trybunału
Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Trybunału Konstytucyjnego wywierają
istotny wpływ na orzecznictwo sądów administracyjnych w
Polsce?
Książka jest przeznaczona dla doradców podatkowych,
adwokatów, radców prawnych, sędziów,
pracowników Krajowej Administracji Skarbowej,
menedżerów i przedsiębiorców. Będzie cennym
źródłem wiedzy dla przedstawicieli nauki oraz
studentów prawa i administracji.
Wykaz
skrótów | str. 9
Wstęp | str. 13
Rozdział I
Zasada
proporcjonalności w doktrynie oraz w normatywnych ujęciach traktatowych
| str. 21
1. Uwagi wprowadzające | str. 21
2. Zasada proporcjonalności w doktrynie| str. 22
2.1. Pojęcie zasad prawa | str. 22
2.2. Zasada proporcjonalności w nauce prawa podatkowego | str. 32
2.3. Zasada proporcjonalności w aspekcie normatywnym | str. 39
2.4. Normatywna zasada proporcjonalności adresowana do
organów Unii Europejskiej | str. 43
2.5. Zasada proporcjonalności jako standard ochrony praw człowieka |
str. 58
3. Podsumowanie | str. 72
Rozdział II
Zasada
proporcjonalności jako doktryna orzecznicza Trybunału Sprawiedliwości
Unii Europejskiej | str. 77
1. Uwagi ogólne | str. 77
2. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach
polskich | str. 80
3. Wykorzystanie zasady proporcjonalności przy wykładni prawa
podatkowego w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
– w pozostałych sprawach| str. 106
3.1. Wpływ orzeczeń TSUE na możliwość wznowienia postępowania
sądowoadministracyjnego i podatkowego | str. 106
3.2. Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości
Unii Europejskiej | str. 110
3.2.1. Wyroki TSUE dotyczące podatków podlegających
harmonizacji, tj. podatku od wartości dodanej i akcyzy pod kątem
przestrzegania zasady proporcjonalności | str. 111
3.2.2. Orzecznictwo TSUE dotyczące sankcji w zakresie wytyczenia granic
proporcjonalności | str. 134
3.2.3. Orzecznictwo TSUE odnoszące się do podatków
dochodowych (niepodlegające harmonizacji w UE), mające na celu
zapewnienie swobody przepływu kapitału i zwalczanie nieuczciwej
konkurencji w zakresie przestrzegania zasady proporcjonalności | str.
149
3.2.4. Orzecznictwo TSUE dotyczące procedury podatkowej w kontekście
przestrzegania zasady proporcjonalności | str. 158
4. Podsumowanie | str. 162
Rozdział III
Zasada
proporcjonalności jako standard konstytucyjny w orzecznictwie Trybunału
Konstytucyjnego | str. 167
1. Uwagi ogólne | str. 167
2. Stosowanie przez Trybunał Konstytucyjny zasady proporcjonalności
przy wykładni przepisów prawa podatkowego | str. 176
3. Podsumowanie | str. 194
Rozdział IV
Zasada
proporcjonalności a proces legislacyjny
| str. 199
1. Uwagi wprowadzające | str. 199
2. Analiza rozwiązań prawnych przyjętych w Polsce pod kątem
przestrzegania zasady proporcjonalności | str. 204
3. Podsumowanie | str. 225
Rozdział V
Zasada
proporcjonalności w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego
| str. 229
1. Uwagi wprowadzające | str. 229
2. Wykorzystanie zasady proporcjonalności przy rozstrzyganiu
sporów w podatku od towarów i usług i podatku
akcyzowym | str. 232
3. Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Naczelnego Sądu
Administracyjnego dotyczącym podatków innych niż podatki
obrotowe | str. 254
4. Stosowanie zasady proporcjonalności przy rozstrzyganiu
sporów proceduralnych | str. 264
5. Podsumowanie | str. 266
Zakończenie i wnioski | str. 269
Streszczenie | str. 279
Summary | str. 281
Bibliografia| str. 283
Wykaz orzeczeń | str. 291
296
stron, A5, oprawa miękka