PRZESTĘPCZOŚĆ OSÓB STARSZYCH Z PERSPEKTYWY KRYMINOLOGII I PRAWA KARNEGO ŚWIERCZEWSKA-GĄSIOROWSKA A. Bankowa.pl

Przestępczość osób starszych

z perspektywy kryminologii i prawa karnego

„Książka zasługuje na szczególną uwagę ze względu na doniosłość społeczną podjętego tematu. Autorka jako pierwszy kryminolog-prawnik w Polsce zaprezentowała problem przestępczości osób starszych zarówno od strony jej fenomenologii i funkcjonowania osadzonych tej kategorii w izolacji penitencjarnej, jak również w szerokim zakresie uwzględniła aspekty prawne analizowanego zagadnienia. To kompleksowe, wyjątkowo twórcze, nowatorskie i wartościowe opracowanie wypełnia dotkliwą lukę w naszej literaturze kryminologicznej, skoncentrowanej głównie na osobach starszych jako ofiarach przestępstw. Tematyka monografii stanowi także novum w kryminologii porównawczej, gdyż dopiero w drugiej dekadzie XXI wieku zrealizowano pierwsze międzynarodowe projekty badawcze dotyczące osób starszych jako sprawców przestępstw. Gruntowne przebadanie literatury, przeprowadzone badania empiryczne, jak również dobra znajomość realiów praktyki pozwoliły Autorce na zweryfikowanie postawionych hipotez oraz wyprowadzenie wielu cennych − o dużej nośności praktycznej − wniosków i postulatów wobec narastającego problemu przestępczości osób starszych, z perspektywy szeroko rozumianej polityki kryminalnej".

Prof. zw. dr hab. dr h.c. Emil W. Pływaczewski, recenzent monografii

„Monografia została poświęcona bardzo aktualnej problematyce badawczej, zwłaszcza we współczesnej sytuacji społeczno-demograficznej, w której postępuje globalny proces starzenia się społeczeństwa niemal na całym świecie. Praca wypełnia istniejącą dotychczas dotkliwą niszę w literaturze przedmiotu, w której analiza sytuacji osób starszych sprowadza się zasadniczo do ich ujęcia w roli ofiar. Osoby starsze najczęściej postrzegane bywają w perspektywie wiktymologicznej, a one same od dawien dawna ujmowane są jako grupa społeczna o podwyższonym stopniu ryzyka wiktymizacji. Rzadko kiedy analizuje się płaszczyznę kryminologiczną, w której osoby starsze są sprawcami przestępstw oraz skazanymi, wobec których wykonuje się orzeczone kary, w tym izolacyjną karę pozbawienia wolności. Prezentowana monografia w przeważającej mierze posiada charakter empiryczny, nie stroniąc jednak od koniecznych wątków dogmatyczno-prawnych. Przybliża najbardziej aktualne wyniki dokonanych badań własnych Autorki, która z powodzeniem podjęła trudne wyzwanie badawcze, gromadząc nowe, dotychczas nieanalizowane dane ze statystyk kryminalnych oraz statystyki penitencjarnej".

Prof. zw. dr hab. Ewa M. Guzik-Makaruk, recenzent monografii

Wprowadzenie 11

Rozdział 1
Metodyka badań 21
1.1. Przedmiot, cel i zakres badań 21
1.2. Problemy i hipotezy badawcze 23
1.3. Metody i techniki badawcze 25
1.4. Organizacja badań 29

Rozdział 2
Osoby starsze. Zagadnienia terminologiczne 35
2.1. Definicja osób starszych w ujęciu medyczno-biologicznym 35
2.1.1. Medycyna a starość 36
2.1.2. Biologiczne koncepcje starzenia się 38
2.1.3. Wiek kalendarzowy a wiek biologiczny 41
2.2. Definicja osób starszych w ujęciu socjologicznym 45
2.2.1. Rola osób starszych w społeczeństwie 47
2.2.2. Definicja socjologii starości 51
2.2.3. Osoby starsze w ujęciu teorii socjologicznych 53
2.3. Psychologiczna perspektywa starości w wybranych teoriach 58
2.4. Podsumowanie 62

Rozdział 3
Współczesna sytuacja demograficzna seniorów w Polsce 67
3.1. Seniorzy w Polsce 74
3.1.1. Wiek seniorów 74
3.1.2. Miejsce zamieszkania seniorów 74
3.1.3. Płeć seniorów 75
3.2. Opieka zdrowotna seniorów w Polsce 79
3.2.1. Śmiertelność 79
3.2.2. Prognoza długości życia seniorów 81
3.2.3. Stan zdrowia osób starszych 83
3.2.4. COVID-19 87
3.3. Aktywność zawodowa seniorów 88
3.4. Dochody i wydatki seniorów 89
3.5. Zadłużenie osób starszych 93
3.6. Warunki życia seniorów 94
3.7. Jakość życia osób starszych 95
3.7.1. Czytelnictwo 96
3.7.2. Korzystanie z Internetu 96
3.7.3. Formy spędzania wolnego czasu 97
3.7.4. Problem uzależnień wśród osób starszych 99
3.8. Funkcjonowanie osób starszych w społeczeństwie 101
3.8.1. Związek ze społecznością lokalną 102
3.8.2. Kontakty społeczne 103
3.8.3. Kapitał społeczny 103
3.8.4. Religijność 106
3.9. Podsumowanie 107

Rozdział 4
Regulacje krajowe i międzynarodowe kształtujące sytuację prawną osób starszych 111
4.1. Sytuacja prawna osób starszych w świetle regulacji krajowych 111
4.2. Ustawa o osobach starszych 118
4.3. Sytuacja prawna osób starszych w świetle regulacji międzynarodowych 119
4.4. Prawo europejskie 122
4.5. Podsumowanie 124

Rozdział 5
Dynamika i struktura przestępczości seniorów w Polsce 125
5.1. Przestępczość stwierdzona w Polsce w latach 1999-2019 128
5.2. Wykrywalność 133
5.3. Osoby starsze jako sprawcy przestępstw 135
5.3.1. Płeć i wiek 136
5.3.2. Miejsce popełnienia przestępstw przez seniorów 138
5.4. Przestępczość wykryta osób starszych w świetle Kodeksu karnego i ustaw pozakodeksowych 141
5.4.1. Przestępczość osób starszych na obszarach województw w świetle Kodeksu karnego i ustaw pozakodeksowych 146
5.4.2. Płeć seniorów a naruszane przepisy karne 157
5.5. Wyniki zakończonych postępowań przygotowawczych wobec osób starszych w rejestracji procesowej 161
5.6. Podsumowanie 166

Rozdział 6
Kwalifikacje prawne czynów seniorów z Kodeksu karnego i ustaw pozakodeksowych 171
6.1. Przestępczość seniorów kwalifikowana z Kodeksu karnego 172
6.2. Wyniki zakończonych postępowań przygotowawczych na podstawie Kodeksu karnego 198
6.3. Kodeks karny skarbowy 200
6.4. Kodeks wyborczy 203
6.5. Kodeks spółek handlowych 204
6.6. Ustawy karne pozakodeksowe 206
6.6.1. Ustawa o rachunkowości 206
6.6.2. Ustawa o ochronie zwierząt 208
6.6.3. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii 210
6.6.4. Ustawa o rybactwie śródlądowym 214
6.6.5. Ustawa o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych 215
6.6.6. Ustawa o wyrobie napojów spirytusowych oraz rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych 217
6.6.7. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi 219
6.6.8. Ustawa o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt 221
6.6.9. Ustawa o ochronie danych osobowych 223
6.6.10. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji 224
6.6.11. Ustawa o ochronie przyrody 225
6.6.12. Ustawa o produktach pochodzenia zwierzęcego 226
6.6.13. Ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych 227
6.6.14. Ustawa o ochronie osób i mienia 228
6.6.15. Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami 229
6.6.16. Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia 230
6.6.17. Ustawa o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 231
6.6.18. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych 231
6.6.19. Ustawa o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym 233
6.6.20. Prawo spółdzielcze 234
6.6.21. Prawo wodne 235
6.6.22. Prawo prasowe 235
6.6.23. Prawo upadłościowe 236
6.6.24. Prawo budowlane 237
6.6.25. Prawo łowieckie 239
6.6.26. Prawo własności przemysłowej 240
6.6.27. Prawo farmaceutyczne 242
6.6.28. Prawo energetyczne 243
6.6.29. Prawo lotnicze 244
6.7. Podsumowanie 245

Rozdział 7
Prawomocne skazania osób starszych w Polsce 251
7.1. Prawomocne skazania osób dorosłych według czynu głównego 252
7.2. Prawomocne skazania osób starszych na podstawie Kodeksu karnego 256
7.3. Prawomocne skazania osób starszych w świetle ustaw pozakodeksowych 268
7.4. Podsumowanie 275

Rozdział 8
Seniorzy w izolacji penitencjarnej 279
8.1. Dane osobopoznawcze 281
8.1.1. Wiek, miejsce odbywania kary oraz klasyfikacja osadzonych powyżej 60. roku życia 281
8.1.2. Wykształcenie, zawód i stan cywilny 288
8.2. Detencja seniorów - uwagi ogólne 290
8.2.1. Zatrudnienie i uczenie się seniorów w izolacji penitencjarnej 292
8.2.2. Udział w podkulturze więziennej 294
8.2.3. Nagrody i kary 296
8.2.4. Samouszkodzenia seniorów 299
8.2.5. Korzystanie przez seniorów z terapii 300
8.2.6. Prawo do przepustek seniorów pozostających w izolacji penitencjarnej 301
8.3. Podsumowanie 301

Zakończenie 307
Literatura 319
Spis tabel 333
Spis wykresów 337

338 stron, Format: 16.5x23.5cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy pocztą e-mail lub telefonicznie,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.